İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Yeni Hizmetlerin Planlanması ve Var Olan Hizmetlerin Değerlendirilmesi için Geri Bildirimlerle Sürekli Gelişimin Sağlanması

Bağcılar Belediyesi, belediye nezdinde yapılmakta olan veya yapılması planlanan hizmetlerin ve faaliyetlerin çalışanlar ve vatandaşlar tarafından değerlendirilmesini sağlayan İPEK isimli bir uygulama geliştirmiş.

Uygulamanın Önemi

Bu tür uygulamalar, başlamış veya planlanmakta olan hizmetlerin gerek iç gerekse de dış paydaşlar nezdinde nasıl değerlendirildiğini ve onlar açısından değer yaratıp yaratmadığını anlamaya yönelik durum değerlendirmesi ve iyileştirme yapma fırsatı verir. Bu yaklaşım ile hizmetlerin ve süreçlerin iyileştirilmesi sağlanır, daha etkin, verimli ve fayda yaratan hizmetler sunulabilir.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

2022 Bağcılar Belediyesi Faaliyet Raporu’nda İPEK uygulamasın için paylaşılan örnekler, halen yürütülmekte olan çalışma ve hizmetlerin iyileştirilmesine ile ilgili. Bu yaklaşımın yeni hizmetlerin planlanması aşamasında da kullanılması, bu hizmetlerin ihtiyaca uygun planlanmasına yardımcı olacaktır. Katılımcı bir şekilde geliştirilecek hizmetler, paydaşların ihtiyaçlarını karşılayarak kuruma duyulan güveni ve memnuniyeti artırır.

Belediye Meclis Üyeleri ile Vatandaşların Bir Araya Gelerek Değerlendirme Yapması

Beyoğlu Belediyesi haftada 4 gün ilçenin 15 farklı bölgesinde, sorumlu Belediye Meclis Üyelerinin ev sahipliğinde Halk Meclisi toplantıları yapıyor. 2022 yılı içerisinde toplamda 75 adet Halk Meclisi toplantısı gerçekleştirilmiş.

Uygulamanın Önemi

Halk Meclisi toplantıları, seçilmiş temsilciler olan belediye meclis üyeleri ile halkı bir araya getirerek halkın talep, beklenti, ihtiyaç ve sorunlarını meclis üyelerine doğrudan aktarmalarını imkan sağlıyor. Seçilmiş temsilciler beklenti, şikâyet ve talepleri birinci elden dinleyerek belediye meclisinde ve komisyonlarda gündeme getirerek çözümlerin geliştirilmesini sağlayarak belediyelerin daha sorumlu ve duyarlı, adil ve kapsayıcı olmalarını sağlayabilir.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Bu uygulama ELoGE çerçevesinin birçok ilkesi ve göstergesiyle ilgilidir. Marka Belediye Meclis üyelerinin düzenli olarak vatandaşlar ile temas içinde olmasını önermektedir. Bu uygulamanın sürekliliğini sağlanması ve mecliste grubu bulunan tüm partiler tarafında yapılması temsil ve katılımın güçlenmesine yardımcı olur.

Vizyon Çalışması ile İlçenin Geleceğine Yönelik Bakış Açısı ve Planın Katılımcı Olarak Geliştirilmesi

Büyükçekmece Belediyesi, ilçenin geleceğine yönelik daha bütünsel ve kapsayıcı planlar yapılmasına katkı sağlamak amacıyla Vizyon 2050 çalışmasını katılımcı bir şekilde gerçekleştirmiş. Bu konu ile ilgili ayrıca bir web sitesi oluşturmuş.

Kaynak: Büyükçekmece Belediyesi 2022 Faaliyet Raporu, sayfa 208–209

Uygulamanın Önemi

İlçenin gelecek vizyonunu oluşturmak için belediye tarafından başlatılacak katılımcı bir vizyon çalışması, paydaşların ilçenin geleceği konusunda fikirlerini paylaşarak katkı sağlamalarına imkan sağlar. Vizyon çalışmalarının çıktıları, gelecek dönemlerde hazırlanacak şehir planlaması ve stratejik planlama gibi çalışmalarda yol gösterici olarak kullanılabilir. Vizyon çalışmaları; planlı büyüme, kalkınma, refah ve yerelde yaşam kalitesinin artmasına katkı sağlar.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Vizyon 2050’de öngörülen çalışma ve hedeflerin önümüzdeki dönemlerde yapılacak stratejik plan ve performans programlarına ne ölçüde yansıtıldığını takip eden bir mekanizmanın oluşturulması, çalışmanın sürekliliğini sağlamaya yardımcı olur. Bu yaklaşım gerekli görülen hallerde vizyonun katılımcı bir şekilde güncellenmesine imkan sağlayabilir. Ayrıca, diğer paydaşların ortak vizyona dair neler yaptığının paylaşmak, ortak sorumluluk ve sahiplenmeyi teşvik eder.

Uygulamanın Önemi

Meclis Komisyon çalışmaları sonucunda ortaya çıkan raporların ve kararlarının belediye web sitesinde yayınlaması ile komisyonlarda kararların hangi değerlendirmeler yapılarak alındığı paydaşlar tarafından daha iyi anlaşılacaktır. Böylece vatandaşlar, alınan kararlar konusunda fikir sahibi olur ve konu ile ilgili görüş, şikâyet ve önerilerini ilgili mercilere ileterek gerekli durumlarda değişiklik talebinde bulunabilir. Komisyon toplantılarının paydaşların katılımına kapalı olması, kararların arkasında yatan analiz ve gerekçelerin anlaşılmasını zorlaştırır. Bu uygulama aynı zamanda şeffaflığın ve hesap verebilirliğin gelişmesine katkı sağlar.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Meclis Komisyon karar ve raporlarını yayınlamanın ötesine geçilerek komisyon gündemleri de paylaşılabilir. Ayrıca, karar ve raporların hangi gerekçelerle ne tür veri ve bilgilere dayanılarak oluşturulduğunu ortaya koymak güven düzeyini artıracaktır.

Katılım için Mahalle Meclisleri Oluşturulması

Esenyurt Belediyesi, Kent Konseyi vasıtasıyla ilçenin 18 mahallesinde mahalle meclisleri kurulmasını desteklemiş. Muhtarlık Müdürlüğü eliyle kurulan meclislerin mahalle bazında ihtiyaç, talep, beklenti ve sorunları ortaya koyması bekleniyor. Meclisler belediye ile doğrudan iletişim kuruyor ve bir araya geliyor.

Uygulamanın Önemi

Mahalle ölçeğinde yerel yönetimler ile birlikte çalışılarak katılımcı ve ortak akıl ile çözümler üretebilecek Mahalle Meclisleri, katılımcı demokrasinin yerleşmesi açısından oldukça önemli bir yaklaşımdır.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Belediyenin mahalle meclisleri ile düzenli olarak bir araya gelmesi, mahalle ölçeğinde katılımcı demokrasiyi pekiştirecek, sorunlara daha hızlı çözümler geliştirilmesini sağlayacaktır.

Belediye Entegre Raporu Yayınlanması

Kadıköy Belediyesi, dünyada yerel yönetimler arasında Entegre Rapor hazırlayan ilk ve tek belediye olmuştur. Entegre Rapor, belediyelerin temel amacının insanların yaşam kalitesini artırmak olduğu düşüncesini ortaya koyan bir raporlama yaklaşımı, kurumun kaynaklarının neler olduğunu anlatan, kurum stratejisi ve nasıl değer yarattığı konusunda bilgi veren bir araçtır.

Uygulamanın Önemi

Entegre Raporlama yapılırken ilçe nüfusu detaylı bir şekilde incelenir ve nüfus, ortak paydaları olan kümeler bazında değerlendirilir. Raporda belediyenin geçmiş dönem planlamaları, planların hayata geçirilmesi için yaptığı çalışmalar, çalışmalar sonucunda yarattığı değerler OECD’nin uluslararası iyi yaşam ölçüm metodu ile Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile ilişkilendirilerek değerlendirilir. Entegre Rapor farklı paydaşların ihtiyaçlarını karşılayan kısa, öz ve anlaşılır bir dokümandır. Bu şekilde farklı grupların beklentilerine uygun paylaşılan bilginin kalitesi de artırılmış olur.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Yayınların sürekliliğinin sağlanması faydalı olacaktır. Entegre Raporlama; vatandaş katılımı, katılımcı bütçe ve vatandaş karnesi gibi çalışmalar ile kurumları entegre yönetişime doğru taşıma adına önemli fırsatlar sunuyor.

Belediye İştiraklerinin Mali Tablolarının Paylaşılması

Küçükçekmece Belediyesi, iştiraklerine ait mali durumu paylaşarak kamu kaynaklarının nasıl kullanıldığı konusunda paydaşlarına bilgi vermekte. İştirakler belediyenin mali durumunu doğrudan etkileyerek paydaşlara sunulan veya sunulacak hizmetler üzerinde etkiye sahiptirler.

Uygulamanın Önemi

Belediye, paydaşlar ve faaliyet bölgesi üzerinde kendi ve iştiraklerinin faaliyetleri vasıtası ile etki yaratır. İştiraklerin mali durumu hakkında bilgi paylaşarak ortaya konan etkinin büyüklüğü ve niteliği konusunda paydaşlara bilgi vermiş olur. Bu şekilde şeffaflık ve hesap verebilirliği sağlarken etkililik ve verimlilik alanında performansını değerlendirme imkanı sunar.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Kullanılan kaynakların büyüklüğü ve yaratılan etkinin daha net anlaşılması için tüm iştirakleri kapsayacak şekilde konsolide mali tablolar yayınlanabilir.

Stratejik Planın Mahalle Bazında Detaylı Analiz, Katılım ve Kapsayıcılık Bakışı ile Hazırlanması

Maltepe Belediyesi, stratejik plan çalışması sırasında yürüttüğü paydaş katılım sürecini mahalle bazında gerçekleştirmiş. Bu şekilde mahalleler nezdinde sorun, ihtiyaç ve beklentileri toplayarak 5 yıllık planını bu analize dayandırmış.

Uygulamanın Önemi

Belediyelerin stratejik plan hazırlama sürecini mahalle ölçeğinde yürütmesi; paydaşların ihtiyaç, beklenti ve taleplerini daha yerinden, bütünsel ve etkili bir şekilde belirlemesine imkan sağlar. Bu yaklaşım, taleplerin daha etkin ele alınmasına ve doğru hizmetlerin verilerek memnuniyet ve verimliliğin sağlanmasına yardımcı olur. Böylece hem kaynakların etkin kullanılması hem de paydaşların yaşam kalitesinin artırılması sağlanabilir.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Bu yaklaşım, faaliyet dönemi içinde de kullanılarak hem gelişmeler hem de memnuniyet düzeyi düzenli olarak takip edilebilir.

Uygulamanın Önemi

Belediyelerin meclis toplantılarını canlı yayınlaması, kararlar alınırken meclis üyelerinin müzakerelerini ve alınan kararları paydaşların takip edebilirleri ve alınan kararların gerekçelerini daha iyi anlayabilirler. Böylece vatandaşların kuruma olan güveni de olumlu yönde etkilenir.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Avrupa Konseyi, yeni sunduğu öneri ile Meclis Üyelerinin vatandaşlara karşı daha şeffaf ve hesap verebilir olmasını teşvik etmekte. Bu uygulamanın devamlılığı hem söz konusu Avrupa Konseyi önerisi ile hem de iyi yönetişim kültürü ile uyumlu olacaktır.

Uygulamanın Önemi

Vatandaşlar Belediye Meclisi Üyeleri ile doğrudan iletişim kurarak sorunlarını, ihtiyaç ve taleplerini ya da itirazlarını iletebilirler. Aldıkları cevaplar bilgi sahibi olmalarını sağlar. Böylece katılımcılığın, sorumluluk ve duyarlılık ile hesap verebilirliğin güçlenmesi mümkün olacaktır.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Avrupa Konseyi, seçilmiş temsilcilerin vatandaşlara karşı daha şeffaf ve hesap verebilir olmasının temsil kalitesini artıracağını öngörmekte. Bu uygulamanın devamlılığı ve etkin şekilde işlemesi, yöneten ve yönetilen arasında güvenin artmasına hizmet edecektir.

Stratejik Hedefler ve Performans Programı ile Ulusal Kalkınma Planı Arasında İlişkinin Net Bir Şekilde Paylaşılması

Genel olarak belediyeler, stratejik planlarında üst ölçekli politika ve planlar ile kendi amaç, hedef, faaliyet ve performans göstergelerini açıkça ifade etmiyor. Başakşehir Belediyesi bu yaklaşım ile ulusal ve yerel düzeyler arasında uyuma örnek teşkil eden bir tutum sergilemiş.

Kaynak: Başakşehir Belediyesi 2020–24 Stratejik Planı, sayfa 21–25

Uygulamanın Önemi

Belediye stratejik planında ulusal kalkınma planı ile kendi stratejik hedefleri ve performans programı arasında eşleştirme yapmıştır. Bu yaklaşım açık ve net olarak üst ölçekte (ulusal düzeyde) hazırlanmış politika ve planlar ile belediye hedef ve faaliyetleri arasında tutarlılığı sağlamak açısında önem taşımaktadır.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Belediye stratejik planında ulusal kalkınma planı ile uyumu bölgesel ve sektörel alanlara ait planlarla da uyumlu hale getirebilir. Bununla beraber, faaliyet raporunda elde edilen sonuçlar veri temelli olarak ölçülerek ulusal ve sektörel kalkınma açısından paylaşabilir.

Stratejik Hedefler ve Performans Programı ile Ulusal Kalkınma Planı Arasında İlişkinin Net Bir Şekilde Paylaşılması

Genel olarak belediyeler, stratejik planlarında üst ölçekli politika ve planlar ile kendi amaç, hedef, faaliyet ve performans göstergelerini açıkça ifade etmiyor. Başakşehir Belediyesi bu yaklaşım ile ulusal ve yerel düzeyler arasında uyuma örnek teşkil eden bir tutum sergilemiş.

Kaynak: Şişli Belediyesi, Benim Bütçem web sitesi

Uygulamanın Önemi

Vatandaşların mahalle ölçeğinde ortak taleplerini müzakere yoluyla belirlemeleri ve bunun için belediye bütçesinin tahsisine etki etmeleri önemli bir katılımcı demokrasi ve sürdürülebilir kalkınma örneğidir.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Uygulama kapsamında kaç kişinin görüşünün alındığı, alınan bu görüşlerin kim tarafından ve nasıl karara bağlandığı gibi bilgileri web sitesi üzerinden paylaşması uygulamanın kapsayıcılığı ve temsil düzeyini yansıtması açısından faydalı olacaktır.

Katılımcı Bütçe uygulaması, Esenyurt Belediyesi tarafından da gerçekleştirilmektedir.

Sağlanan Sosyal Desteklerin Mahalle Bazında Paylaşımı

Sultanbeyli Belediyesi sosyal destekleri ile ilgili talep ve vatandaş başvurularını faaliyet raporunda mahalle temelli olarak paylaşmış. Bu düzey ve derinlikte paylaşılan bilgi, belediye karar ve hizmetlerinin ne kadar sorumlu, duyarlı, adil ve kapsayıcı olduğunu göstermesi açısından oldukça şeffaf ve hesap verebilir bir nitelik taşımakta.

Kaynak: Sultanbeyli Belediyesi 2022 Faaliyet Raporu, sayfa 210

Uygulamanın Önemi

Vatandaşlardan gelen talep ve başvuruların mahalle ölçeğinde anlaşılması, sosyal politikalar başta olmak üzere belediyenin karar, kaynak ve hizmet kalitesini güçlendirmesine hizmet eder. Aynı zamanda belediyenin mahalleler arasında adil ve kapsayıcı olmasına fayda sağlar. Bu şekilde sunulan bilgiler şeffaf ve hesap verebilirliği desteklediği için hem güven hem de memnuniyeti artırır.

Uygulamanın Geliştirilmesi için Öneri

Belediyenin, yapılan tüm başvuruların sonuçlarını zamana yayılı olarak kıyaslaması, harcanan bütçe miktarları ve diğer detaylar ile beraber mahalle ölçeğinde sosyal politika geliştirme ve uygulama kalitesini artıracaktır.