ÖNSÖZ
Argüden Yönetişim Akademisi olarak, iyi yönetişim kültür ve uygulamalarının, sürdürülebilir bir gelecek ve yaşam kalitesinin sürekli gelişmesinde kritik bir önemi olduğuna inanıyoruz. Kamu, sivil toplum, özel sektör ve uluslararası kurumlarda yönetişim kalitesini artırmayı asli görevimiz olarak görüyoruz. Bu doğrultuda eğitim, araştırma ve iletişim faaliyetlerinin yanı sıra yönetişim alanında etki yaratan model ve araçlara da imza atıyoruz.
2017 yılında yerel yönetişim kültürünü vatandaş merkezli ölçme ve değerlendirme aracı olan Belediye Yönetişim Karnesi© Modelini geliştirerek dünyada bir ilke imza atmıştık. BYK ile belediyelerde iyi yönetişim kültür ve uygulamalarını ölçerek vatandaşların bu kurumlara duyduğu güveni artırmayı ve bu sayede sürdürülebilir kalkınma ve yaşam kalitesinin güçlenmesine katkı sağlamayı hedefliyoruz. İlk kez 2018 yılında İstanbul ilçe belediyeleri özelinde uygulanan bu yönetişim inovasyonu, Birleşmiş Milletler (BM)1 ve Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Teşkilatı (OECD)2 tarafından küresel düzeyde iyi uygulama örneği olarak gösterildi. Türkiye’de ise merkezi ve yerel yönetimler ile sivil toplum kuruluşları tarafından çalışmada ortaya konan anlayış ve önerilerin bir kısmı uygulanmaya başlandı3.
Aradan geçen beş yılın ardından, İstanbul ilçe belediyeleri için bu aracı yeniden kullanarak araştırmayı tekrarlama kararı aldık. 37 ilçe belediyesinde iyi yönetişim kültürü ile uygulamalarını yeniden ölçmek ve araştırma sonuçlarını 2018 ile kıyaslama yaparak paylaşmak; yaşanan ilerlemeyi ortaya koymamıza, mevcut durumun resmini çekmemize ve gelişim alanlarını tespit ederek önümüzdeki süreçte yapılacak iyileştirmelere ışık tutmamıza olanak sağladı.37 ilçe belediyesinde iyi yönetişim kültürü ile uygulamalarını yeniden ölçmek ve araştırma sonuçlarını 2018 ile kıyaslama yaparak paylaşmak; yaşanan ilerlemeyi ortaya koymamıza, mevcut durumun resmini çekmemize ve gelişim alanlarını tespit ederek önümüzdeki süreçte yapılacak iyileştirmelere ışık tutmamıza olanak sağladı.
Belediyeler vatandaşların ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak açısından, şehirlerin daha yaşanabilir hale gelmesi ve demokrasi ile kalkınmanın yerel düzeyde güçlenmesinde önemli işlevlere sahip kurumlar. Bu kurumların karar alma ve kaynak kullanma süreçlerinde iyi yönetişim kültürünün sürekli gelişmesi, belediyelerin üstlendiği işlevleri güvene dayalı ve vatandaş memnuniyetini geliştirecek biçimde yapmalarına hizmet edecektir.
2022 yılında büyükşehir belediyelerinin yönetişim kalitesini vatandaş merkezli bir yaklaşımla ölçmek için Büyükşehir Belediye Yönetişim Karnesi’ni geliştirdik ve Türkiye’deki 27 büyükşehir belediyesi özelinde uyguladık. Araştırma sonucunda elde edilen veriler ışığında gelişim önerilerimizi sunduk. Yine aynı yıl geliştirdiğimiz Entegre Belediye Yönetişim Modeli© ile yerel yönetimlerde iyi yönetişimin güçlendirilmesine katkı verdik.
Yönetişim kalite standartlarını yerel düzeyde yaymak ve güçlendirmek için Avrupa Konseyi’nin Avrupa Yönetişim Mükemmelliği Markası’nın (ELoGE) ülkemize gelmesinde öncülük etmekten onur duyduk. Özel sektörde sürdürülebilirlik yönetişiminin dünya genelinde kalitesini artırmaya yönelik başlattığımız Sürdürülebilir Yönetişim Karnesi© araştırmamız ise 2019 yılında Tokyo G20’de sürdürülebilirlik konusunda küresel öğrenme hızını geliştiren önemli projeler arasında değerlendirildi.
Tüm bu çalışmalardaki temel amacımız karar alıcılara emanet edilen yetki ve kaynakların güvene dayalı ve etkili bir biçimde kullanılmasına destek olmak. Bu sayede demokrasi, kalkınma ve yaşam kalitesinin yükselmesine katkı sağlamak ve geleceğimizin ortak akıl ve kaynaklarla daha bütünsel, kapsayıcı ve sürdürülebilir şekilde yönetilmesini desteklemek. İstanbul ilçe belediyeleri için 5 yıl sonra tekrar gerçekleştirdiğimiz bu çalışmayı da aynı amaç ve bakış açısı ile hazırladık. Dileğimiz yapılan araştırma sonucunda tespit edilen gelişim adımlarının ve iyi örneklerin karar alıcılar tarafından benimsenmesi ve uygulanması, vatandaşların ise kamu ile ilgili konularda daha aktif sorumluluk almasına vesile olmasıdır.İstanbul ilçe belediyeleri için 5 yıl sonra tekrar gerçekleştirdiğimiz bu çalışmayla temel amacımız karar alıcılara emanet edilen yetki ve kaynakların güvene dayalı ve etkili biçimde kullanılmasına destek olmak.
Güven, iyi yönetişimin özü ve sürdürülebilir kalkınmanın temeldir. Bu çalışmaların kurumlarına güven duyulan bir toplum için faydalı olması dileklerimizle….
Dr. Yılmaz Argüden
Argüden Yönetişim Akademisi,
Mütevelli Heyeti Başkanı
1 https://sdgs.un.org/partnerships/municipality-governance-scorecard
2 https://oecd-opsi.org/innovations/municipality-governance-scorecard
3 Örneğin, Entegre Raporlamanın belediyeler tarafından da benimsenmesi önerimizi uygulayarak dünyada ilk Entegre Rapor yayınlayan belediye Kadıköy Belediyesi oldu. https://www.haberler.com/yerel/kadikoy-belediyesi-dunyada-ilk-entegre-rapor-11840743-haberi/